So Sánh WiFi 5 và WiFi 6 Các Điểm Khác Biệt – Nên Lựa Chọn Loại Nào và Có Nên Nâng Cấp Hay Không

WiFi đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại của chúng ta. Từ làm việc, học tập, giải trí đến kết nối các thiết bị thông minh, mọi thứ đều cần đến WiFi. Nhưng bạn có bao giờ nghe loáng thoáng cụm từ WiFi 5 hay WiFi 6 và tự hỏi sự khác biệt giữa các chuẩn WiFi như WiFi 5 và WiFi 6 là gì, và liệu việc nâng cấp có thực sự cần thiết?

So sánh WiFi 5 và WiFi 6 đã trở thành chủ đề được quan tâm nhiều nhất khi người dùng muốn nâng cấp lên một hệ thống mạng mới. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết, đi sâu vào so sánh WiFi 5 và WiFi 6, giúp bạn hiểu rõ những điểm khác biệt cốt lõi, lợi ích thực tế mà WiFi 6 mang lại, và quan trọng nhất là đưa ra lời khuyên liệu bạn có nên đầu tư vào công nghệ mới này hay không.

Tìm Hiểu WiFi 5 và WiFi 6 Là Gì ?

WiFi 5 ( Chuẩn 802.11ac) – “Ông Hoàng” Một Thời

WiFi 5, hay còn được biết đến với tên mã kỹ thuật là IEEE 802.11ac, được giới thiệu vào năm 2014. Đây là một bước tiến lớn so với các chuẩn WiFi trước đó (như WiFi 4 – 802.11n), mang lại tốc độ nhanh hơn đáng kể và hiệu suất tốt hơn, đặc biệt trên băng tần 5GHz. Được sử dụng và phổ biến trong hầu hết các thiết bị mạng từ năm 2015 đến 2020.

Đặc điểm chính của chuẩn WiFi 5:

• Hoạt động chủ yếu chính trên băng tần 5GHz: Giảm nhiễu sóng và cung cấp băng thông nhanh hơn so với băng tần 2.4GHz.
• Tốc độ lý thuyết cao: Có thể đạt tới 3.5 Gbps tùy thuộc vào cấu hình thiết bị Modem (số luồng anten, độ rộng kênh) và nhanh hơn chuẩn WiFi 4 cũ.
• Công nghệ MU-MIMO 4×4 (Multi-User, Multiple Input, Multiple Output) cho downlink: Cho phép Router giao tiếp với nhiều thiết bị cùng lúc (chỉ ở chiều tải xuống), cải thiện hiệu quả khi có nhiều người dùng.
• Độ rộng kênh lớn hơn: Hỗ trợ kênh rộng 80MHz và tùy chọn lên đến 160MHz.

Mặc dù vẫn đáp ứng tốt nhu cầu của nhiều người dùng, nhưng WiFi 5 bắt đầu bộc lộ những hạn chế khi số lượng thiết bị kết nối trong gia đình và văn phòng ngày càng tăng, cũng như yêu cầu về băng thông cho các ứng dụng nặng (streaming 4K/8K, game online) ngày càng cao. Ngoài ra băng tầng 5Ghz còn xuyên tường kém hơn băng tầng 2.4Ghz.

WiFi 6 (Chuẩn 802.11ax) – Bước Đột Phá Công Nghệ Kết Nối Mới

WiFi 6, còn được gọi là IEEE 802.11ax, chính thức ra mắt vào năm 2019 và được xem là một cuộc cách mạng trong công nghệ mạng kết nối không dây. Không chỉ đơn thuần nâng cấp về tốc độ tối đa, WiFi 6 mang đến những cải tiến vượt trội về hiệu suất tổng thể, đặc biệt trong các môi trường có mật độ thiết bị kết nối cao. Chuẩn WiFi mới này được thiết kế để giải quyết những hạn chế của WiFi 5, cải thiện hiệu quả sử dụng phổ tần, tăng dung lượng mạng và giảm độ trễ, từ đó nâng cao khả năng xử lý đồng thời nhiều thiết bị. Với những tính năng tiên tiến, WiFi 6 được coi là nền tảng cho các kết nối không dây trong tương lai.

Những công nghệ đột phá của WiFi 6:

• OFDMA (Orthogonal Frequency Division Multiple Access): Đây là một trong những cải tiến quan trọng nhất. OFDMA cho phép chia kênh truyền dẫn thành nhiều kênh con nhỏ hơn (Resource Units – RU), giúp router phục vụ đồng thời nhiều thiết bị với các yêu cầu băng thông khác nhau trên cùng một kênh. Hãy tưởng tượng một chiếc xe tải có thể chở nhiều gói hàng nhỏ cho nhiều người nhận khác nhau cùng một lúc, thay vì chỉ một gói hàng lớn cho một người.
• BSS Coloring (Basic Service Set Coloring): Giúp giảm thiểu nhiễu từ các mạng WiFi lân cận bằng cách “đánh dấu” các gói dữ liệu. Router WiFi 6 có thể bỏ qua các tín hiệu từ mạng khác, tập trung vào mạng của mình, giúp cải thiện hiệu suất, đặc biệt ở những nơi đông dân cư.
• MU-MIMO cải tiến (Cả Uplink và Downlink): WiFi 6 nâng cấp MU-MIMO cho phép router giao tiếp đồng thời với nhiều thiết bị hơn (tối đa 8 thiết bị) và hỗ trợ cả chiều tải lên (uplink) lẫn tải xuống (downlink). Điều này rất hữu ích cho các tác vụ như tải file lên đám mây, livestream.
• Target Wake Time (TWT): Công nghệ này cho phép các thiết bị lên lịch thời gian “thức dậy” để gửi hoặc nhận dữ liệu, sau đó “ngủ” để tiết kiệm pin. Điều này đặc biệt hữu ích cho các thiết bị IoT (nhà thông minh) hoạt động bằng pin, giúp kéo dài thời lượng sử dụng.
• Tốc độ cao hơn (1024-QAM): WiFi 6 sử dụng kỹ thuật điều chế 1024-QAM, cho phép truyền tải nhiều dữ liệu hơn trong cùng một lượng phổ tần so với 256-QAM của WiFi 5, góp phần tăng tốc độ lên khoảng 25%. Hiện nay, tất cả các nhà mạng WiFi mạnh nhất bao gồm: VNPT, Viettel, FPT củng đã áp dụng chuẩn tốc độ này cho các thiết bị Modem WiFi 6 mới.
• Bảo mật WPA3 (WiFi Protected Access 3): Cung cấp các giao thức bảo mật mạnh mẽ hơn, bảo vệ người dùng khỏi các cuộc tấn công phổ biến và đơn giản hóa việc kết nối các thiết bị không có màn hình.

Bảng So Sánh Chi Tiết Công Nghệ WiFi 5 và WiFi 6

Để có thể thấy sự khác biệt rõ ràng nhất khi so sánh WiFi 5 và WiFi 6, chúng ta hãy cùng xem qua bảng chi tiết các thông số chính bên dưới:

Phân tích sâu hơn ở một số điểm khác biệt chính:

• Tốc độ: Mặc dù tốc độ lý thuyết tối đa của WiFi 6 cao hơn, lợi ích thực sự không chỉ nằm ở tốc độ cho một thiết bị đơn lẻ. WiFi 6 được thiết kế để duy trì tốc độ cao và ổn định cho nhiều thiết bị cùng lúc trong một mạng.
• OFDMA vs MU-MIMO: MU-MIMO trên WiFi 5 chỉ hoạt động ở chiều tải xuống và cho phép router “nói chuyện” với một vài thiết bị cùng lúc. OFDMA trên WiFi 6 thì “thông minh” hơn, nó chia nhỏ kênh truyền để phục vụ nhiều thiết bị với các nhu cầu khác nhau (lớn hoặc nhỏ) một cách hiệu quả hơn, giảm thiểu thời gian chờ đợi của mỗi thiết bị.
• Hiệu quả trong môi trường đông đúc: Đây là điểm mạnh nhất của WiFi 6. Với OFDMA và BSS Coloring, WiFi 6 xử lý nhiễu và phân bổ tài nguyên mạng tốt hơn nhiều so với WiFi 5, đặc biệt quan trọng ở các khu chung cư, văn phòng mở, hoặc nhà có nhiều thiết bị thông minh.

Các Lợi Ích Thực Tế Khi Nâng Cấp Lên WiFi 6

Việc nâng cấp lên công nghệ WiFi 6 mang lại nhiều lợi ích rõ rệch và thiết thực, đặc biệt nếu bạn thuộc một trong các trường hợp sau:

1. Gia đình có nhiều thiết bị thông minh (IoT) và người dùng: Nếu nhà bạn có hàng chục thiết bị kết nối WiFi cùng lúc (điện thoại, laptop, TV thông minh, loa, camera an ninh…), WiFi 6 sẽ giúp mạng hoạt động mượt mà hơn, giảm tắc nghẽn và đảm bảo mỗi thiết bị đều có kết nối ổn định.
2. Game thủ và người dùng cần độ trễ thấp: Các công nghệ như OFDMA và MU-MIMO của WiFi 6 giúp giảm đáng kể độ trễ, mang lại trải nghiệm chơi game online mượt mà hơn, không còn giật lag.
3. Thường xuyên xem phim 4K/8K hoặc làm việc từ xa: Băng thông cao và hiệu suất ổn định của WiFi 6 đảm bảo bạn có thể stream nội dung chất lượng cao hay thực hiện các cuộc họp video mà không gặp trục trặc.
4. Sử dụng thiết bị di động nhiều: TWT giúp điện thoại, máy tính bảng của bạn tiết kiệm pin hơn khi kết nối WiFi.
5. Tăng cường bảo mật: Với WPA3, dữ liệu của bạn được bảo vệ tốt hơn trước các mối đe dọa an ninh mạng.
6. Chuẩn bị cho tương lai: Đầu tư vào WiFi 6 là bước chuẩn bị cho các thiết bị và ứng dụng đòi hỏi băng thông cao hơn trong tương lai.

Khi Nào Bạn Nên Chọn WiFi 5? Khi Nào Thì Nên Nâng Cấp Lên WiFi 6?

Việc nâng cấp lên hay không hoặc sử dụng tiếp WiFi 5 cũ sẽ phụ thuộc trực tiếp vào nhu cầu, ngân sách, thiết bị sử dụng hiện tại của các bạn. Tuy nhiên Lắp WiFi VNPT vẫn sẽ gợi ý một số nhu cầu để bạn có thể tham khảo và đưa ra lựa chọn tốt nhất.

Khi Nào Lựa Chọn WiFi 5

Bạn có thể tiếp tục sử dụng WiFi 5 nếu nhu cầu Internet của bạn chỉ ở mức cơ bản như lướt web, xem video HD và sử dụng mạng xã hội, đồng thời số lượng thiết bị kết nối không quá 5-7 thiết bị hoạt động thường xuyên. Đặc biệt, nếu router WiFi 5 hiện tại vẫn hoạt động ổn định, hầu hết thiết bị của bạn chưa hỗ trợ WiFi 6, và bạn có ngân sách hạn chế, thì việc duy trì WiFi 5 vẫn là lựa chọn hợp lý và tiết kiệm chi phí.

Để có thể tiết kiệm hơn trong việc nâng cấp công nghệ WiFi 6, các bạn có thể lựa chọn các gói cước WiFi VNPT đang được trang bị miễn phí Modem WiFi 6 hiện đại và mới nhất hiện nay thay vì phải mua thiết bị Modem WiFi 6 mới có giá giao động từ 2 đến 3 triệu đồng.

Khi Nào Nâng Cấp Lên WiFi 6

WiFi 6 trở thành lựa chọn tối ưu khi bạn có gia đình đông thành viên với 4 người trở lên, mỗi người sở hữu 3-5 thiết bị kết nối internet và thường xuyên hoạt động online đồng thời, đòi hỏi sự ổn định cao. Đặc biệt, WiFi 6 phù hợp với những ai có nhu cầu giải trí cao cấp như streaming 4K/8K thường xuyên, gaming online chuyên nghiệp, download/upload file lớn và video call/họp online HD. Trong môi trường làm việc như văn phòng 10-50 nhân viên, WiFi 6 đảm bảo tính ổn định và bảo mật cao cần thiết. Hơn nữa, nếu bạn là game thủ, streamer, người làm nội dung yêu cầu đường truyền tốc độ cao với độ trễ cực thấp, hoặc người yêu công nghệ muốn trải nghiệm những công nghệ mới nhất, thì đầu tư WiFi 6 là quyết định đúng đắn cho dài hạn 5-7 năm tới, giúp bạn sẵn sàng cho các công nghệ tương lai.

Lưu ý quan trọng khi nâng cấp: Để tận hưởng đầy đủ lợi ích của WiFi 6, không chỉ router mà cả các thiết bị đầu cuối (điện thoại, laptop, tablet…) của bạn cũng cần hỗ trợ chuẩn WiFi 6. Tuy nhiên, router WiFi 6 vẫn tương thích ngược với các thiết bị chuẩn WiFi cũ hơn.

Công Nghệ Của WiFi Tương Lai Sắp Tới

Với WiFi 7 (802.11be) dự kiến ra mắt năm 2025, việc đầu tư WiFi 6 hiện tại vẫn là quyết định hợp lý. WiFi 6 sẽ tiếp tục được hỗ trợ và phát triển ít nhất 7-10 năm nữa, đảm bảo tính đầu tư dài hạn.

Kết luận

WiFi 6 rõ ràng là một bước tiến vượt bậc so với WiFi 5, mang lại tốc độ nhanh hơn, dung lượng lớn hơn, độ trễ thấp hơn, hiệu quả năng lượng tốt hơn và bảo mật mạnh mẽ hơn. Đặc biệt, khả năng xử lý hiệu quả trong môi trường đông đúc thiết bị là ưu điểm không thể bỏ qua của WiFi 6.

Việc so sánh WiFi 5 và WiFi 6 cho thấy, nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp mạng không dây tối ưu cho hiện tại và tương lai, đặc biệt khi nhu cầu kết nối ngày càng tăng, thì nâng cấp lên WiFi 6 là một quyết định đầu tư thông minh. Tuy nhiên, hãy cân nhắc kỹ nhu cầu thực tế và hệ sinh thái thiết bị của mình để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.

Khuyến nghị cuối cùng:

• Chọn WiFi 5 nếu: ngân sách hạn chế, nhu cầu đơn giản, ít thiết bị
• Chọn WiFi 6 nếu: đầu tư dài hạn, gia đình đông người, nhu cầu giải trí cao

Quan trọng nhất là đánh giá đúng nhu cầu thực tế và khả năng tài chính để đưa ra quyết định phù hợp nhất cho bản thân.

Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)